اثر حاضر به «نظریه اخلاقی خواجه نصیرالدین طوسی» می‌پردازد. در این کتاب، مبانی و مولفه‌های بنیانی اخلاق‌پژوهی طوسی جست‌وجو شده است تا با ترسیم ساختار کلی آراء وی، به نظریه‌سازی بیانجامد. غایت‌نهایی اخلاق‌نگاری طوسی در نوشته‌های متقدم نظیر اخلاق محتشمی و اخلاق ناصری «سعادت» است. در حالی که آثار عرفانی_ سلوکی نظیر اوصاف‌الاشراف، «کمال-محور» است. سعادت همان ادراک کردن و لذت بردن از کمالات نفس ناطقه است. بر این اساس طوسی در راستای نیل به چنین غایتی (سعادت)، برای مراتب استکمال آدمی نظریه‌پردازی می‌کند. کمال امری ذومراتب است؛ از معالجه رذایل نفس، سلامت نفس و کسب فضایل آغاز می‌شود و نهایتا به رسیدن به جوار رب‌العالمین می‌انجامد. بر این اساس، تحلیل مولفه‌هایی چون استکمال، لذت، سعادت، سلامت نفس، فضیلت و ... از مهم‌ترین مباحث این کتاب است.
